ترکیه کشوری کوهستانی است. مهمترین رشته کوههای ترکیه، به موازات سواحل جنوبی و شمالی آن کشیده شده اند. رشته کوههای شمالی، کوراوغلو داغلاری (کوههای کوراوغلو)، اسفندیارداغلاری، دوغوقارادنیز داغلاری (کوههای شرق دریای سیاه)، جانیک داغلاری نامیده می شوند، و رشته کوههای جنوبی، توروس داغلاری (کوههای توروس) و گونِی دوغوتوروسلار (کوههای توروس جنوب شرقی ) نام دارند. دشتهای گستردة بخشهای مرکزی آناطولی، این رشته کوهها را از یکدیگر جدا می سازد و سبب ایجاد اقلیم و چشم اندازهای متفاوت می شود. رشته کوههایی (همچون ارس و آغری و اللّه اکبر) نیز در بخش شرقی ترکیه متمرکز شده اند که قله های بلند دارند. در بخش غربی از ارتفاعات کاسته می شود. در نواحی اژه و مرمره، رشته کوههای اندک و در جنوب شرقی آناطولی دشتهای وسیع وجود دارد.

قلة کاچکار، بلندترین نقطة رشته کوههای آناطولی شمالی در ناحیة دریای سیاه، در امتداد کوههای کوراوغلو و ایلگاز واقع شده است. دشتهای بافره، بافرا و چهارشنبه، چارشامبا ومرزیفون از دشتهای مناسب کشت در ناحیه است. کوههای سامانلی، اولوداغ، استرنجا و تَکیرداغ در ناحیة مرمره قرار دارند و کوههای کوزاک و یونت و آیدین، رشته کوههای اصلی ناحیة اژه به شمار می روند. دشتهای باقرچای، گَدیز، گدوس ودشتهای کوچوک مندرس و بویوک مندرس، نواحی دشتهای پست را تشکیل می دهند. کوههای توروس به صورت رشته هایی در امتداد طول سواحل دریای مدیترانه کشیده شده است.

سدهای مهم ترکیه عبارت اند از:

آتاتورک، کَبان/ قَبان، قاراقایا، آلتین قایا، آدی گوزل، قیلیچ قایا، قاراجائورن، منزلت، قاپولوقایا، هیرنانلی، ساری یار و دمیر کورپو.

دریای مرمره در داخل ترکیه قرار دارد و دریای سیاه را، به توسط تنگة بسفر/ بوسفور (در شمال ) و تنگة داردانل.

(در جنوب غربی )، به دریای اژه و مدیترانه متصل می سازد.

مهمترین بندرهای ترکیه عبارت اند از:

ترابوزان، گیرسون، اردو، سامسون، سینوپ و زونگول داغ (در ساحل دریای سیاه )، استانبول و تکیرداغ (در ساحل دریای مرمره )، ازمیر و کوش آداسی (قوش آطه سی؛ در ساحل دریای اژه)، آنتالیا و ایچ ایل و اسکندرون (در ساحل دریای مدیترانه ). بین بندرهای داخلی و بین المللی خطوط کشتیرانی فعال است.

دما تغییرات ماهانه و فصلی اندکی دارد. اقلیم یکنواخت و مرطوب این ناحیه برای پرورش چای مناسب است. در نقاط دیگر ترکیه، بهار و زمستان مرطوبترین فصول است.

شهرهای مهم این ناحیه عبارت اند از: استانبول، قوجاایلی (ازمیت )، بورسا/ بورسه، بالیکسیر، چِناق قلعه، تکیرداغ، اِدِرنِه، ساکاریه (سقاریه، آداپازاری ) و قرقلرایلی. ناحیة اژه (مساحت: 000 ، 79 کیلومتر مربع ) در غرب آناطولی واقع است و نام آن از دریای مجاورش گرفته شده است. استانهای ازمیر، آیدین، مَغنیسا، کوتاهیه و عشاق / اوشاک، بجز بخشهای کوچکی از آن، در این ناحیه قراردارند. بخشهایی از استانهای موغلا، مغله (مولا) و دنیزلی (لاذق ) و آفیون (قره حصار صاحب ) در نواحی مدیترانه یا آناطولی مرکزی قرار دارند. ساحل اژه ای استان بالیکسیردر ناحیة مرمره، و شهرستانهایی از استان بورسا در ناحیة اژه واقع شده است. ناحیة اژه از سواحل اژه تا قسمتهای داخلی آناطولی غربی کشیده می شود. در سواحل آن تعداد زیادی بندر ماهیگیری، دهکده های تفریحی و آثار و بقایای باستانی وجود دارد. زمینهای کشاورزی، قلمرو وسیعی از ناحیة اژه را می پوشاند. حدود 48% از درختان زیتون ترکیه در این ناحیه پرورش داده می شود. مرکبات از اقلام عمدة صادراتی این ناحیه است. مهمترین شهرهای این ناحیه عبارت اند از ازمیر (مرکز ناحیه )، مغنیسا، کوتاهیه، آفیون، دِنیزلی، موغلا، آیدین و عشاق.

ناحیة مدیترانه (مساحت: 000 ، 120 کیلومتر مربع ) به شکل نواری در ساحل دریای مدیترانه گسترده شده که پهنای آن بین 120 تا 180 کیلومتر است و از پیرامون گویجه قز (گویجکز) در غرب تا دورترین نقطه در دماغة بسیط در استان ختای در شرق کشیده شده است. این ناحیه، استانهای بوردور و اسپارتا و آنتالیا (انطالیه ) و ایچ ایل و آدانا (آطنه ) و ختای و بخش بزرگی از قهرمان ماراش (مرعش ) و بخشهایی از دیگر استانهای نواحی مجاور را در برمی گیرد. صنعت و کشاورزی در این ناحیه از اهمیت خاصی برخوردار است. غلات، و در سالهای اخیر گیاهان صنعتی، نیز به طور گسترده در آنجا کشت می شود. پنبه اصلی ترین منبع درآمد این ناحیه است و حدود دو سوم از کل پنبة ترکیه در این ناحیه تولید می شود. توتون نیز در استان ختای و در برخی بخشهای ناحیة گول لر تولید می شود. علاوه بر شاخه های گوناگون صنعت (بویژه بافندگی ) در آدانا، مؤسسات صنعتی عمده در ناحیة مدیترانه در پالایشگاه نفت مِرْسین، کارخانه های تولید اسید فسفریک و آهن و فولاد در اسکندرون، کارخانة آهن ـ فولاد و آهن ـ کرم در آنتالیا و کارخانة آلومینیوم در سیدی شهر، تأسیس شده اند. ناحیة مدیترانه، به سبب آثار تاریخی اش در پیرامون خلیج آنتالیا، مهمترین مرکز گردشگری ترکیه است. مهمترین شهرهای این ناحیه عبارت اند از: آنتالیا (مرکز ناحیه )، ایچ ایل (مرسین )، آدانا، قهرمان ماراش، ختای، اسپارتا و بوردور.

ناحیة آناطولی مرکزی (مساحت: 000 ، 151 کیلومتر مربع )، دومین ناحیة بزرگ ترکیه پس از آناطولی شرقی ، در مرکز ترکیه واقع است. استانهای نوشهر، آقسرای، قریق قلعه و قیرشهر در این ناحیه واقع شده اند و بخشی از استانهای دیگر نواحی همسایه، از جمله دریای سیاه و مدیترانه و آناطولی شرقی، را نیز در برمی گیرند  کشاورزی و دامداری منبع عمدة درآمد اهالی این ناحیه است. مهمترین شهرهای ناحیه عبارت اند از آنکارا (مرکز ناحیه و پایتخت کشور)، قونیه، قیصری، نوشهیر، سیواس، قیرشهر، یوزغاد/یوزگات، اَسْکی شهر و چاتکری.

ناحیة دریای سیاه (مساحت: 000 ،141 کیلومتر مربع ) از مرز گرجستان در شرق تا لبة شرقی دشت آداپازاری در غرب گسترده شده است. استانهای آرتوین، ریزه، ترابوزان/ طرابزون، گوموش خانه، بایبورت / بایبورد، گیرسون، اردو، سامسون، آماسیه، سینوپ، کاستامونو (قسطمونی )، زونگول داغ / زونگولداک، بارتین، بولو، دوزجه، و تقریباً همة استان توقات در این ناحیه قرار دارند. بخش آرتووا از استان توقات در ناحیة آناطولی مرکزی واقع است. نیمی از استان چورم در آناطولی مرکزی و نیم دیگر آن در ناحیة دریای سیاه جای دارد. ناحیة دریای سیاه، به لحاظ ویژگیهای جغرافیایی، به سه قسمت شرقی و مرکزی و غربی تقسیم می شود. بیشتر اهالی این ناحیه کشاورزند. محصول اصلی آنجا فندق است که به دیگر نواحی و خارج از کشور صادر می شود. پرورش درخت سیب نیز در آنجا رایج است و در سالهای اخیر پرورش میوه هایی چون کیوی و آوکادو آغاز شده است. ناحیة دریای سیاه دارای کارخانة آهن ـ فولاد، نیروگاه حرارتی، معادن زغال سنگ، کارخانة تولید مس و کارخانه های تولید شکر، کاغذ، اسید سولفوریک، روغن نباتی، چای، آرد ماهی و سیگار است . مهمترین شهرهای این ناحیه عبارت اند از: سامسون، زونگول داغ، بولو، کاستامونو، آماسیه، توقات، اردو، گیرسون، ترابوزان، گوموش خانه، ریزه، بایبورت، آرتوین.

ناحیة آناطولی شرقی (مساحت: 000، 163 کیلومتر مربع )، بزرگترین ناحیة جغرافیایی ترکیه، با کشورهای گرجستان و ارمنستان و نخجوان و ایران و عراق، هم مرز و مرتفعترین و ناهموارترین ناحیة جغرافیایی ترکیه است. میانگین ارتفاع آن حدود دو هزار متر است و مرتفعترین قلة ترکیه، آغری داغی (کوه آرارات )، در آنجا قرار دارد. فعالیت عمدة اقتصادی در این ناحیه، دامداری و کشاورزی است. فراوانی چراگاهها سبب افزایش تعداد دام و اولویت یافتن تولید فرآورده های دامی شده است. گندم و جو و پنبه و توتون و چغندرقند از محصولات عمدة کشاورزی، و پارچه های نخی و شکر و سیمان و مواد غذایی از محصولات عمدة صنعتی ناحیه است. مهمترین شهرهای این ناحیه عبارت اند از: ارزروم، ارزنجان، تونجلی، قارص، ملاطیه، بدلیس / بتلیس، موش، وان، بین گول، حکاری.

ناحیة آناطولی جنوب شرقی (مساحت: 000 ، 75 کیلومتر مربع ) با نواحی آناطولی شرقی و مدیترانه همسایه و در جنوب با عراق و سوریه هم مرز است. استانهای شانلی اورفا و ماردین، بجز برخی بخشهای کوچک، در درون مرزهای ناحیه جای دارند. برخی بخشهای استانهای دیگر نیز در ناحیة آناطولی شرقی یا مدیترانه جای گرفته اند. مهمترین منابع زیرزمینی ناحیه، نفت خام است که بخش بزرگی از آن در پالایشگاه باتمان / بطمان، بزرگترین مجتمع صنعتی ناحیه، تصفیه می شود و بخش دیگری از آن با لوله به تأسیساتی در ساحل دریای مدیترانه حمل می گردد و از آنجا با تانکر به دیگر نواحی انتقال می یابد. صنایع بافندگی و ماشین سازی و مواد غذایی این ناحیه پیشرفت کرده است و شاخه هایی از صنعت همچون تولید سیمان و مواد غذایی و مصنوعات فلزی و تجهیزات و ادوات کشاورزی، در آنجا فعالیت دارند. مهمترین شهرهای ناحیه غازی عینتاب، شانلی اورفا، دیار بکر، ماردین و آدی یامان است.

با توجه به شرایط اقلیمی و ناهمواریهای نواحی، پوشش گیاهی طبیعی ترکیه از ساحل به داخل و از آنجا به فلاتها و کوهستانهای بلند تغییر می کند. سواحل مرمره و اژه و مدیترانه پوشیده از بوته های ارسطوتلیا (درخت ماکی ) است که در برخی جاها انبوه و در جاهای دیگر تُنُک است و جای آن را مزارع یا باغهای زیتون و مرکّبات می گیرد. کوهستانهای در امتداد ساحل مدیترانه، از جنگلهای کاج و به طرف شمال از درختان برگ ریز پوشیده شده اند. داخل آناطولی عمدتاً بدون درخت است. آناطولی مرکزی استپی است و شرق ناحیه با قلمروهای وسیعی از مراتع طبیعی پوشیده شده است .

عالم جانوری ترکیه غنی و متنوع است. از این نظر، ترکیه ناحیه ای انتقالی بین اوراسیا و افریقاست. پستاندارانی همچون گوزن، غزال، میش وحشی، مارال، بز کوهی، خرس، گرگ، روباه، یوزپلنگ، سیاه گوش، خرگوش صحرایی، راسو و گراز وحشی و نیز حدود چهارصد گونه پرنده، از جمله قرقاول، کبک، بلدرچین، مرغابی، قو، کبوتر، هوبره، طاووس، فلامینگو، پلیکان و لک لک، در ترکیه وجود دارد.

شبکة وسیعی از راههای ارتباطی در ترکیه وجود دارد که در کشورهای منطقه بی نظیر است. در شاهراهها 89% از بار داخلی حمل و نقل می شود. این میزان برای راه آهن 4.4%، برای حمل ونقل دریایی 8.4% و برای خطوط لوله 6ر1% است. راههای دریایی هنوز هم در حمل ونقل بین المللی سهم بسیاری دارند؛ با اینحال، بیشتر حمل ونقلهای بین المللی مسافر با خطوط هوایی انجام می شود.

ترکیه با امضای موافقتنامة اتحادیة گمرکی و نیز تعرفة مشترک گمرکی با اتحادیة اروپا، دراول ژانویة 1996، همة موانع واردات از اتحادیة اروپا را از میان برداشته است. طبق گزارش «توسعه در تجارت جهانی »، که سازمان تجارت جهانی در 1997 منتشر کرد، ترکیه در میان 21 کشوری قرار دارد که بیشترین رشد تجارت خارجی را داشته اند.

آناطولی شرقی و ناحیة آناطولی جنوب شرقی ناحیة مرمره (مساحت : 000 ، 67 کیلومتر مربع ) گذرگاهی بین شبه جزیرة بالکان و آناطولی، و محل تلاقی دو قارة اروپا و آسیاست. نام این ناحیه از دریای مرمره گرفته شده است. جزایر بوزجه آدا و گوکجه آدا، واقع در آبهای آزاد ساحلی اژه، نیز در این ناحیه واقع شده اند (همان، ص 26). ناحیة مرمره با ناحیة دریای سیاه و آناطولی مرکزی در شرق و ناحیة اژه در جنوب و با یونان و بلغارستان در شمال غربی هم مرز است. عمده ترین کالای تولید شده در این ناحیه، مواد غذایی، نساجی، پوشاک، سیمان، کاغذ، فرآورده های پتروشیمیایی، لوازم منزل، کشتی و قایق است. مهمترین محصول کشاورزی این ناحیه گندم و دیگر محصولات آنجا چغندرقند، ذرت، آفتابگردان وزیتون است.